བསྐལ་པ་ཡ་ཐོག་གི་བོད་མིའི་ཤེས་རིག

འཇིག་རྟེན་འདིར་མིའི་འགྲོ་བ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང༌།  སོ་སོའི་དུས་རབས་དང་བསྟུན་པའི་ཤེས་རིག་རེ་བྱུང་ཡོད་དེ།     ཐོག་མར་རྩི་ཤིང་གི་སྤྱིལ་བུ་དང༌།   རྡོ་དབྱུག་གི་ལག་ཆ་ཐབས་ཆག་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌།     དེ་ནས་ཞིང་འབྲོག་གི་སོ་ནམ་དང༌།    མདའ་གཞུ་སོགས་མཚོན་ཆ་བཟོ་ཤེས་པ་བཅས་རིམ་བཞིན་ཤེས་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ནས་མཐར་དེང་དུས་ཀྱི་གནམ་ས་བླ་འོག་བསྒྱུར་ནུས་པའི་ཚན་རིག་གི་འཕྲུལ་ཆས་འདི་དག་བཟོ་ཤེས་པ་བྱུང༌།    ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་བསྐལ་པ་ཡ་ཐོག་གི་རྡོ་ཆས་རྙིང་པའི་ལག་རྩལ་ནས་རིམ་བཞིན་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ཏེ་དེང་དུས་ཀྱི་བོད་མིའི་ཤེས་རིག་འདི་དག་བྱུང༌ཡོད། 
 
གཅིག  རྡོ་ཆས་རྙིང་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཤེས་རིག
       རྡོ་ཆས་རྙིང་པའི་སྐབས་ཀྱི་གནའ་རྫས་དེ་དག་བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ནས་རྙེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཟད།     གྲངས་ཀ་ཡང་ཆེས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་འདིས་མངའ་རིས་མན་དང༌།    མདོ་ཁམས་ཡན་གྱི་ས་ཁུལ་འདི་དག་ཏུ་བསྐལ་པ་ཡ་ཐོག་ནས་འགྲོ་བ་མི་ཡི་རིགས་འཚོ་ཞིང་གནས་པ་དང༌།    དེ་དག་གི་ཤེས་རིག་དང་ལག་རྩལ་གྱི་ཆུ་ཚད་ཀྱང་དུས་དེར་གཞིགས་ཀྱིས་ཡག་པོ་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ།       སྤྱི་ལོ་1956ལོར་ནག་ཆུའི་ས་ཁུལ་དུ་གནའ་བོའི་མི་རིགས་ཀྱི་ཤུལ་ལུས་རྡོ་ཆས་རྙིང་པ་རིགས་གཉིས་རྙེད་པ་དང༌།    དེ་རྗེས་གཉའ་ལམ་དང༌།   དིང་རི།   ཤན་ཚ།   སྤུ་ཧྲེང༌།   སུམ་མདོ།     རྣམ་གླིང་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་ནས་རྡོ་ཆས་རྙིང་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་གནའ་རྫས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་རྙེད་པར་བརྟགས་ན་བོད་འདིར་ལོ་ངོ་ཁྲི་ཕྲག་གི་གོང་དུ་རོང་འབྲོག་གཉིས་ཀའི་ཡུལ་དུ་མི་རྣམས་འཚོ་ཞིང་གནས་པར་ངེས་ཏེ།     འདི་ནས་ལོ་ངོ་ཁྲི་ཕྲག་ཙམ་གྱི་གོང་དུ་འཇིག་རྟེན་འདིར་མཚོན་ཆ་དང༌།    ལག་ཆ་བཟོ་རྒྱུའི་ལག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་བྱུང་བའི་དུས་རབས་ཤིག་ཏུ་སླེབས་ཡོད་པ་ལོ་རྒྱུས་རིག་པའི་ཆེད་རམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཞེད་པ་གཅིག་ཏུ་མཐུན།     ཨེ་ལྗིབ་ཕུ་ཐི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པའི་ལོ་ངོ་འབུམ་གསུམ་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་རྡོ་ཆས་རྙིང་པ་དེ་དག་དང་ང་ཚོ་བོད་ཡུལ་གྱི་རྡོ་ཆས་རྙིང་པ་དེ་དག་བཟོ་དབྱིབས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཚུངས་པས་དེ་ལྟར་ན་བོད་ཀྱི་རྡོ་ཆས་རྙིང་པ་དེ་དག་ལའང་ལོ་ངོ་འབུམ་གཉིས་དང་གསུམ་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པར་སེམས་སོ།     གཞན་ཡང་དེང་དུས་བྱང་ཐང་མི་མེད་ལུང་སྟོང་གི་ས་ཆ་ཁ་ཤས་ཀྱི་ས་འོག་ནས་གནའ་རྫས་རྙེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་འདི་དག་ལ་དཔྱད་ན།    བསྐལ་པ་ཡ་ཐོག་གི་དུས་རབས་རྣམས་སུ་བོད་ཡུལ་བྱང་ཐང་གི་ས་ཁུལ་འདི་དག་དེང་དུས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་ལྟར་གྲང་ལྷགས་ཆེ་བ་ཞིག་མ་ཡིན་པར།   འགྲོ་བ་མི་ཡི་རིགས་རྣམས་འཚོ་གནས་བྱེད་སའི་དྲོ་ཞིང་འཇམ་ལ་ཡངས་པའི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པར་ཤེས་ཐུབ། 
  
གཉིས།    རྡོ་ཆས་གསར་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཤེས་རིག
      རང་རེ་བོད་ཡུལ་གྱི་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ནས་རྡོ་ཆས་གསར་པའི་གནའ་རྫས་མང་པོ་ཞིག་རྙེད་པ་འདི་དག་གིས་སྐབས་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་རྣམ་པ་དང༌།    ཤེས་རིག་གི་ཁ་སྟབས་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་སླེབས་ཡོད་པ་ཕྱོགས་ཙམ་རྟོགས་ཐུབ། 
1. ཆབ་མདོ་ཁ་རུབ་ཀྱི་གནའ་ཤུལ།   ཁ་རུབ་ཀྱི་གནའ་རྫས་དེ་དག་ནི་བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་རིག་གནས་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་དངོས་ཀྱི་བདེན་དཔང་ཞིག་ཡིན།     གནའ་རྫས་དེ་དག་གི་རིགས་དང་ངོ་གྲངས་ལ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རགས་རིམ་གཡུ་ཡི་ཕྲེང་བ་》ལས།   གདོད་མའི་ཁ་རུབ་གྲོང་ཚོ་དེ་ནི་རྫ་ཆུའི་ནུབ་ངོས་ཆུ་འགྲམ་དུ་གནས་ཡོད་ལ།      རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་སྤྱི་ཁྲེ་སུམ་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་ཙམ་ཡོད།     ཚོད་དཔག་ལྟར་ན།        གནས་ཡུལ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ནི་སྤྱི་ཁྲེ་གྲུ་བཞི་མ་ཆིག་ཁྲི་ཙམ་ཡོད་ཅིང༌།     ད་ཕན་སྔོག་ཐེངས་སྔ་རྟིང་གཉིས་ལ་བསྡོམས་པས་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ཁྲེ་གྲུ་བཞི་མ་ཆིག་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་ཙམ་བསྔོགས་ཏེ་ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་གནའ་རྫས་རིགས་མི་འདྲ་བ་ནི།    ཁང་པའི་རྗེས་ཤུལ་ཁག་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་དང༌།    རྡོ་རྩིག་དུམ་བུ་གསུམ།    རྡོ་རྩིག་གི་སྡིངས་ཆ་སྒོར་མོ་གཉིས།      རྡོ་ཡི་ར་སྐོར་གསུམ།   མེ་ཡི་ཐལ་དོང་ཁག་བཞི་བཅས་ཡོད་པ་དང༌།  གནའ་རྫས་རྡོ་ཆས་ངོ་གྲངས་བདུན་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་དོན་བརྒྱད་དང༌།   རུས་ཆས་ངོ་གྲངས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་བརྒྱད།     རྫ་ལེབ་ཉི་ཁྲི་ལྷག་ཙམ་ཡོད་ལ་ལྷུ་སྒྲིག་ཐུབ་པ་ངོ་གྲངས་བཞི་བཅུ་ཞེ་དྲུག རྒྱན་ཆ་དངོས་རིགས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བཅས་ཡོད་ཅིང༌།    རྩྭ་བསྲེས་འདམ་པའི་ཁང་པ་ལའང་སྒོར་མོ་དང༌།    གྲུ་བཞི།    ནར་མོ་སོགས་བཟོ་དབྱིབས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ལ་ཁང་པ་དེ་ཚོའི་དབུས་སུ་སྒྱེད་རྡོ་རྐང་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ཐབ་ཀྱང་ཡོད།     
ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་རུས་ཆས་ནི་ཉུང་ཙམ་ཡིན་ཞིང་རུས་ཆས་ཀྱི་གྲས་སུ།    སྙུང་བུ་དང༌།     ཁབ།    སྟ་རེ།    རུས་ལེབ་སོག་ལེའི་ཁ་ཅན།   རྭ་སྙུང་སོགས་དང༌།   དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་རུས་པ་མང་པོ་ཐོན་པ་དང༌།     རུས་ཆས་མང་ཆེ་བ་ནི་བཟོ་དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་ཞིབ་ཚགས་ཆེ།    རུས་ཁབ་ལ་ལར་ལིའི་སྨི་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཙམ་ལས་མེད་ལ་ཁབ་མིག་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དུ་བསྡད་ཡོད་པས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཧ་ལས་དགོས་པ་ཡོད།    
 རྫ་ཆས་ནི་ཁོག་མ་དང༌།    སླ་ང༌།   ཕོར་པ་སོགས་རིགས་ཉུང་ཙམ་ལས་མེད་རུང༌།     དེ་དག་གི་རི་མོའི་རྣམ་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ།  བརྐོས་རིས་དང༌།    ཐག་རིས།   ལེབ་ཤད།   འཚེར་ཅན།     སྨྱུག་གཟེབ་སོགས་རིགས་ཧ་ཅང་མང་ཞིང༌།   རྫ་ཆས་ཀྱི་མགོ་ནི་དམར་པོ་དང༌།     སེར་པོ།   ཐལ་མདོག  ནག་པོ་བཅས་ཡོད་ལ་རྫ་ཆས་མང་ཆེ་བ་འཇམ་ཤ་དོད་ལ་སྤུས་ཀ་དག་པོ་མཆིས།       
མཛེས་རྒྱན་དངོས་ཆས་སུ་སྐྲ་གཟེར་དང༌།   མོ་ཀོར།   རྣ་ལུང༌།   ཕྲེང་རིལ།   མགུལ་རྒྱན།   ཕྲུལ་ཕྲུལ།   འགྲོན་བུ་སོགས་ཡོད་པ་དང༌།   དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཆས་ནི་རྡོ་དང༌།   གཡང་ཊི།   རུས་པ་སོགས་ཡིན་ལ་མཛེས་ཤིང་སྤུས་ཀ་དག་ཅིང་རྣམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད།    
 ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་དངོས་པོ་མང་ཆེ་བ་ནི་རྡོ་ལས་གྲུབ་པའི་ཐོན་སྐྱེད་ལག་ཆ་ཡིན་ཞིང༌།    དེའི་ནང་རྡོ་ཆས་ཕྲ་མོ་དང༌།     བརྡར་བཟོས་རྡོ་ཆས་བཅས་རིགས་གསུམ་ཡོད་ལ།  ལག་ཆ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་སྦྱག་མ་དང༌།     སྟ་རེ།   འཇོར།   གཤོལ།    མདུང་རྩེ།  མདའ་རྩེ།   འབྲེག་གཏུབ་ཀྱི་ལག་ཆ་དང༌།   གཙགས་གཅོད་ཀྱི་ལག་ཆ།    འཛོག་རྡུང་གི་ལག་ཆ་སོགས་ཁྱོན་བསྡོམས་རྣམ་གྲངས་དྲུག་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཡོད།      ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་འདི་ཡིས་ཆབ་མདོ་ཁོ་ན་ཙམ་གྱི་ས་ཁུལ་དུ་གནས་པའི་མིའི་ཤེས་རིག་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མདོ་ཁམས་ཡན་དང་དབུས་གཙང་མན་ཆད་ཀྱི་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་རྣམ་པ་མཚོན་ཐུབ། 
2.  བྲག་མགོ་ཁ་ས་མཚོ་ཁའི་གནའ་དུར།      མདོ་ཁམས་ཏྲེ་ཧོར་བྲག་མགོའི་ཁ་ས་མཚོ་ཁ་ནས་སྤྱི་ལོ་1981ལོར་གནའ་དུར་ལས་མི་རོ་བཞི་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཞིག་བུད་པ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནའ་རྫས་ཀྱང་མི་ཉུང་བ་ཐོན་ཡོད།      མི་རོ་དེ་དག་རྡོ་ལེབ་ཀྱི་རོ་སྒམ་ནང་དུ་བཅུག་ཡོད་ཅིང༌།    རྡོ་ལེབ་དེ་རིགས་དེང་སང་ས་གནས་དེ་གར་གཏན་ནས་མཐོང་རྒྱུ་མེད།     ད་དུང་མི་རོ་དེ་དག་དང་ལྷན་དུ་རྡོ་ཆས་ཕྲ་མོ་སྣ་ཚོགས་དང༌།     རུས་ཁབ།   རུས་འབུག    རུས་ལེབ་སོ་ཅན་སོགས་རུས་ཆས་སྣ་ཚོགས།   ཟངས་ཀྱི་ཅ་ལག་བཅས་དང༌།   གཞན་ཡང་རྫ་མའི་རིགས་ཁ་ཤས་སོགས་ཐོན་ཡོད།      དུར་དུ་སྦ་ཚུལ་དེ་ལ་བརྟགས་ན་གནའ་བོའི་བོན་པོའི་ཆོས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པར་མཐོང་སྟེ།      གནའ་རབས་བོན་ལུགས་ལ་དུར་སྦ་བའི་སྐབས་སུ་དུར་རྒྱགས་དང༌།        དུར་ནོར་ཞེས་པ་རང་གི་གཅེས་པའི་ནོར་རྫས་དང་སྒོ་ཕྱུགས་རེ་བསད་དེ་རོ་དང་ལྷན་གཅིག་དུར་དུ་སྦ་བའི་སྲོལ་ཡོད་ལ།   རྗེས་སུ་གཡུང་དྲུང་བོན་ཆོས་ཀྱི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་དང་སློབ་དཔོན་པད་མ་འབྱུང་གནས་རྣམས་ཀྱིས་རིམ་བཞིན་བོན་ཆོག་དང་ཆོས་ཆོག་རྣམས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་བའི་སྐབས་སུ་དུར་རྫས་དེ་དག་གི་ཚབ་ཏུ་འབྲུ་སྣ་དང༌།       དར་སྣ།    ཟན་གྱིས་བཅོས་པའི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་བཅས་རོ་དང་ལྷན་གཅིག་ཏུ་སྦེད་པའམ།       ཡང་ན་དུར་ནང་དུ་དོར་བའི་སྲོལ་ཕྱེས་པ་དེ་དེང་དུས་ཀྱང་བོད་ལུགས་མ་ཉམས་པར་བོན་ཆོས་གཉིས་ཀའི་བླ་མ་ཚོས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།      དེང་དུས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པའི་དམག་འདྲེན་པ།     དུར་སྦ་བ།  བག་མ་ལེན་པ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བའི་ཡིག་ཆ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་བོད་རང་གི་སྲོལ་རྙིང་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་སྒོམ་འཆིང་བཅའ་ཚུལ་འདི་ལས་ལྷག་པའི་དཔང་པོ་ཞིག་ཅི་ཡོད།    
3.  ལྷ་སའི་ཆུ་གོང་གི་གནའ་ཤུལ།      སྤྱི་ལོ་1984ལོར་ལྷ་སའི་ཆུ་གོང་གནའ་ཤུལ་ནས་རྙེད་པའི་གནའ་རྫས་ཁག་དེའི་རིགས་དང་དབྱེ་བ་ཧ་ལམ་ཙམ་ཞིག་རྒྱ་ཡིག་གི་《བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག་》1990ལོའི་དེབ་4པ་ ལས།   “གནའ་ཤུལ་དེ་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོང་མཐའ་ཆུ་གོང་དུ་ཡོད་ལ།   རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་སྤྱི་ཁྲེ་སུམ་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡོད།     གནའ་ཤུལ་གྱིས་ཁྱབ་པའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཧ་ལམ་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་ཁྲི་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ཡོད་ལ།  ཐེངས་འདིར་སྔོག་འདོན་བྱས་པ་ནི་ཧ་ལམ་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཡིན།  གནའ་ཤུལ་དེའི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ཁྲེ་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་གྱི་ས་མཚམས་ན་དུར་ཁྲོད་ཅིག་གསར་དུ་རྙེད་པ་ལས་བམ་རོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཞིག་བསྔོགས་ནས་ཐོན།     གཞན་ཡང་གནའ་ཤུལ་དེར་ས་དོང་ཆེན་པོ་བཅུ་ལྷག་ཞིག་རྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཕལ་ཆེར་དབྱིབས་ཟླུམ་གཟུགས་སུ་གཅིག་གྱུར་ཏུ་སྣང་ལ།      དོང་གི་ནང་དུ་རྫ་ཆག་དང༌།    སེམས་ཅན་གྱི་རུས་པ།   རྡོ་ཆས་དང་རྡོ་དུམ་སོགས་ཡོད།      གཞན་ཡང་ས་དོང་ཁ་ཤས་ལ་སའི་ཐེམ་པ་རིམ་གཉིས་རེ་ཡོད་པ་ཕལ་ཆེར་མིའི་སྡོད་གནས་འདྲ་མིན་ནམ་སྙམ།     གནའ་ཤུལ་དེ་དག་ལས་ཐོན་པའི་གནའ་རྫས་དེ་དག་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དཔྱད་གཞི་ཞིག་ཏུ་སྣང་ལ།     གཙོ་ཆེ་བའི་གནའ་རྫས་རྡོ་ཆས་དང༌།    རྫ་ལེབ།   རུས་ཆས།  གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་རིགས་ཀྱི་རུས་པ་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་བཅས་བྱུང་ཡོད་པ་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་ན།      གནའ་རྫས་ཀྱི་གྲངས་ཀ་དེ་ཧ་ལམ་ཚོད་དཔག་བྱས་པ་ལྟར་ན་གྲངས་ཁྲི་ཕྲག་ལ་ཉེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ།     བཟོས་རྡོ་དང་བརྡར་རྡོའི་རིགས་གཉིས་སུ་འདུག་སྟེ།    དེའི་ནང་དུ་མང་ཆེ་ཤོས་ནི་བཟོས་རྡོ་རགས་པའི་རིགས་ཡིན་ལ།    བརྡར་རྡོའི་རིགས་ཀྱང་ཁ་ཤས་ཤིག་བྱུང་འདུག     རྡོ་ཆས་ཆེ་བ་ལ་སྟ་རེ་དང༌།   ཐོ་བའི་དབྱིབས་ཅན་གཅོད་བྱེད་དང༌།     གཏོར་བྱེད།   བརྡུང་བྱེད་སོགས་ཀྱི་རྡོ་ཆས།      ཆུང་རིགས་ལ་གྲི་འབུག་སོགས་གཞོག་བྱེད་དང༌།     གཏུབ་བྱེད་དང༌།     འབུག་བྱེད་སོགས་ཀྱི་རིགས་ཡོད།     གཞན་ཡང་སྤྱོད་སྒོ་མི་གསལ་བའི་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་པ་འདི་དག་སྤྱོད་སྒོ་མང་ལ་སྤུས་ཚད་དག་པོར་སྣང༌།     འདི་དག་གི་ནང་དུ་ཞིང་ལས་ཀྱི་ལག་ཆ་ཡོད་པར་མ་ཟད་ད་རུང་ལག་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཆས་ཡོད་པ་འདིས་སྐབས་དེར་ལག་ཤེས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་མཐོན་པོར་སླེབས་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་ཐུབ།     
རུས་ཆས་ཀྱི་སྐོར་ལ་མང་ཆེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྐང་ལག་གི་རུས་པ་ལས་བཟོས་པའི་ཁབ་དང༌།      འབུག  སོ་མང༌།   སྐྲ་གཟེར།     མདའ་རྩེ་སོགས་ཡོད་ལ་དེའི་ནང་ཆེས་ཡ་མཚན་ཅན་ཞིག་ནི་རུས་ཁབ་རྩེ་མོ་ན་ཁབ་མིག་ཡོད་པ་དེང་དུས་ལྕགས་བཟོའི་ཁབ་དབྱིབས་དང་ཆེས་མཚུངས་པར་སྣང༌།     
 རྫ་ཆས་ཀྱི་རིགས་ལ་ཆེ་ཆུང་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡོད་པ་རྫ་མ་ལུང་གཅིག་ཅན་དང༌།     རྫ་མ་ལུང་གཉིས་ཅན་དང༌།     ལྷུང་བཟེད།   ས་རྫའི་གཟར་བུ།   རྫ་བུམ་སྐེ་རིང་ཡོད་པ་དེ་དག་བཟོ་དབྱིབས་མཛེས་ཤིང་སྤུས་ཚད་དག་པོར་ཡོད་པ་སྐབས་དེའི་རྫ་མ་བཟོ་རྒྱུའི་ལག་རྩལ་ཧ་ཅང་མཐོན་པོར་སླེབས་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ།     
རྒྱན་ཆའི་སྐོར་ལ།   རུས་པའི་སྐྲ་གཟེར།   རྣ་རྒྱན།   ས་རྫའི་གདུ་བུ་དང༌།      རྡོའི་གདུ་བུ་སོགས་ཡོད་པ་དེ་དག་ཕལ་ཆེར་མགོ་རྒྱན་གྱི་གྲས་སུ་ངེས།      གཞན་ཡང་རྟ་རུས།   ནོར་རུས།   ར་ལུག་གི་རུས་པ།     ཉ་རུས་བཅས་ཡོད།    ”
ཅེས་འཁོད་འདུག     གོང་གསལ་ས་གནས་ཁག་ནས་ཐོན་པའི་གནའ་རྫས་ཁག་ལ་བརྟགས་ན་ཁང་པའི་ཤུལ་དང༌།     སྤྱི་ལོའི་གོང་གི་ལོ་ངོ་སུམ་སྟོང་ཡས་མས་སྐབས་ནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་གཏན་འཁེལ་གྱི་སྡོད་ས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ་ཞིང་འབྲོག་གི་ལས་ཀ་བྱེད་ཅིང་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ་པར་མ་ཟད།     ཁབ་དང༌།   འབུག རྫ་ཆས་རི་མོ་ཅན།      གཡང་ཊི་སོགས་ཉེར་མཁོའི་ལག་ཆ་དང་རྒྱན་ཆ་སོགས་ཡོད་པ་འདི་དག་ལ་བལྟས་ན་སྐབས་དེའི་བོད་མིའི་ཤེས་རིག་ལག་རྩལ་གྱི་ཆུ་ཚད་དེ་སྐབས་དེའི་སྔོན་ཐོན་མི་རིགས་དག་ལས་མི་དམན་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་གསལ་ཏེ།      རྒྱ་ནག་གི་ཡང་ཧྲའོ་གནའ་རྫས་དང༌།     ལོང་ཧྲན་གནའ་རྫས་སོགས་དང་ལག་རྩལ་གྱི་ཆུ་ཚད་འདྲ་པོར་སླེབས་ཡོད་པ་མངོན་སུམ་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར། 
ཆུ་གོང་གནའ་ཤུལ་དུ་བམ་རོ་སུམ་ཅུ་ཙམ་སྦས་པའི་ཉེ་འགྲམ་ན།      ས་དོང་བཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་ལག་ཆ་སྣ་ཚོགས་དང༌།   རྒྱན་ཆ།      སེམས་ཅན་གྱི་རུས་པ་སྣ་ཚོགས་བཅས་རྙེད་པ་འདི་དག་ལ་དཔྱད་ན།        གནའ་རྫས་དེ་དག་ནི་མི་ཤི་བའི་རྗེས་སུ་རང་གི་གོས་རྒྱན།     ལག་ཆ།   གཅེས་ནོར་སོགས་ལྷན་དུ་སྦས་པའི་རྟགས་ཡིན་པར་སེམས་ཏེ།      བོད་དུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་མ་དར་བའི་གོང་དུ་བོན་གྱི་རང་ལུགས་ལ་དེ་ལྟའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཡུན་རིང་པོར་གནས་ཡོད་ལ།      ལྷག་པར་དུ་ཉ་ཡི་རུས་པ་རྙེད་པ་དེ་ལ་བསམས་ན་དུར་རྫས་ཡིན་པ་འདྲ་སྟེ།      སྒོ་ཕྱུགས་དུར་ནོར་དུ་རྫོང་བ་ལྟ་ཅི་སྟེ།     ཉ་རིགས་ཀྱང་དུར་ནོར་དུ་རྫོང་བའི་སྲོལ་ཡོད་པར་གསལ་ཏེ།       བོན་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་གར་གྱུར་པའི་དེང་དུས་ཀྱི་《དུར་ཆོག་》  དག་ལས། 
ཉ་ཕག་ར་ཤ་རྒྱུ་མ་འདི།   ། 
ཁྱོད་ཀྱི་དུར་རྒྱགས་རྫོངས་སུ་འདེབས། 
འདི་ལ་དུར་གྱི་རྒྱགས་སྐལ་གྱིས།   ། 
གསོན་གྱི་ཟས་གཡང་མ་རྐུ་ཞིག  ། 
    ཅེས་སོགས་ཉ་རིགས་དུར་ནོར་དུ་རྫོང་བ་ཡིག་ཆ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།    གཤིན་པོའི་དུར་ནོར་ལ་གང་བབས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེའི་གཟུགས་བརྙན་ཟན་གྱིས་བཅའ་བའམ་ཡང་ན་གཏོར་མ་ལ་པར་དུ་བཏབ་སྟེ།     དུར་རྫས་གཞན་དག་དང་བཅས་མཚུན་གྱི་བེམ་པོ་དང་ལྷན་དུ་དུར་ནང་བསྐྱལ་ཏེ།     གོང་གི་ཆོ་ག་འདི་རྣམས་ཀློག་གིན་ཡོད་པ་ནི་བོད་མི་ཀུན་ལ་གསལ་བ་ལྟར་རེད།