འཕྲོད་བསྟེན་ཤེས་བྱའི་བདེ་ཐང་ཁ་ཟས་ཀྱི་སྐོར།

         མིའི་ལུས་དང་ཤིན་ཏུ་འཕྲོད་པའི་བདེ་ཐང་གི་ཁ་ཟས་ནི་འབྲུའི་རིགས་དང༌། སྔོ་ཚོད་ཀྱི་རིགས་དང༌། ཤིང་འབྲས་ཀྱི་རིགས་དང༌། ཤིང་འབྲས་ཀྱི་ཁུ་བའི་བཏུང་བ་སོགས་ཡིན་ཏེ། གསོ་རིག་རབ་འབྱམས་པ་ལིན་ཡུན་ཏྲིང་ན་རེ། འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་ཁ་ཟས་འཕྲོད་པ་བསྟེན་པ་ལ་བཞི་ཉུང་གཅིག་ མང་བྱ་དགོས་ཞེས་བཞེད། དེའང་བཞི་ཉུང་ཞེས་པ་ནི། སྣུམ་ཉུང་བ་དང༌། ཚྭ་ཉུང་བ་དང༌། མངར་ཆ་ཉུང་བ་དང༌། སྤྲི་དཀར་ཉུང་བ་ཡིན། དེས་ན་ཤ་བཟའ་མི་རུང་ཞིང་སྤྲི་དཀར་ཡང་རྩི་ཏོག་ལས་བྱུང་བའི་སྤྲི་དཀར་གྱིས་ འདང་བས་གཞན་ཞིག་མི་དགོས། གཅིག་མང་ཞེས་པ་ནི། རྒྱུས་རིགས་མང་བའི་ཟས་རིགས་ཡིན། དེ་གང་ཞེ་ན། འབྲུ་སྣ་ལྔ་དང༌། སྔོ་ཚོད་དང༌། ཤིང་འབྲས་དག་ཡིན་ཏེ། མིའི་ལུས་ལ་མཁོ་བའི་ཟས་བཅུད་མ་ལུས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚང་བར་ཡོད་པས་ཤ་མ་ ཟོས་ན་ལུས་ཟུངས་མི་འདང་སྙམ་པ་ནི་དོན་མེད་ཀྱི་སེམས་ཁྲལ་དང་ནོར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དུད་འགྲོ་རྩྭ་ཟན་དག་ལ་ལྟོས་དང༌། ཚིལ་དང་སྣུམ་ཅི་འདྲའི་མང་པོ་འདུག སྣུམ་དེ་དག་གི་འབྱུང་ཁུངས་རྩྭ་དང་ལོ་མ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། ཤ་མིན་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་ཡང་ཤ་ཟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མིའང་འབྲུ་རིགས་དང་ཚོད་མ་དང་ཤིང་འབྲས་སོགས་ཤ་མེད་ཀྱི་ཟས་བཟའ་བའི་རིགས་ཀྱི་ སེམས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། ཤ་མ་ཟོས་པས་ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་མ་ཟད་ཤ་མང་དུ་ཟོས་ན་ཤའི་ནང་གི་སྤྲི་དཀར་གྱིས་ལུས་ལ་གནོད་པ་མཐའ་ཡས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས་སོ།། ཞེས་དང༌། གསོ་རིག་རབ་འབྱམས་པ་ལིན་ཀོང་ཁྲང་ན་རེ། དེས་ན་ཁ་ཟས་ལ་ཚོད་མའི་རིགས་དང་ཤིང་ཏོག་གི་རིགས་དང་འབྲུའི་རིགས་བསྟེན་པར་བྱ་དགོས། དེའང་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌། དུས་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌།འབོར་ཆེན་སྐྱེས་པ་གསུམ་པོ་བསྟེན་པར་བྱ་དགོས། 

         དང་པོ། ས་དེ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་བཟའ་མཁན་གྱི་མི་དེ་གང་དུ་གནས་པའི་ས་ཆ་དེ་ཉིད་ནས་སྐྱེས་པའི་འབྲུ་རིགས་སོགས་ཡིན་ན་ལུས་ཁམས་དང་འཕྲོད་པས་ཤིན་ཏུ་བཟང་བ་ཡིན་གྱི།ཡུལ་གཞན་ནས་སྐྱེས་པ་གཞན་དུ་ཁྱེར་ནས་ཟོས་ན་དེ་ཙམ་མི་བཟང༌།གཉིས་པ་ནི།བཟའ་བའི་དུས་ཚོད་དེའི་སྐབས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་བཟང་གི་དེ་བས་བརྒལ་ན་དེ་ཙམ་མི་བཟང༌།ཤིང་ཏོག་སོགས་བཟའ་བའི་ཚེ་པགས་པ་དང་བཅས་པ་བཟའ་དགོས།ཟས་བཅུད་ཕལ་མོ་ཆེ་པགས་པའི་ནང་དུ་ཡོད་པ་དང༌།ཤིང་ཏོག་དང་ཚོད་མའི་རིགས་ཀྱི་པགས་པ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ཚྭ་ཅན་གྱི་ཟས་རིགས་ཡིན་ལ།ནང་རྣམས་སྐྱུར་ཅན་གྱི་རྫས་ཡིན་པས་པགས་པ་བཤུས་ནས་ཟོས་ན་ཟས་བཅུད་མང་པོ་ཆུད་ ཟོས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན། དཔེར་ན་ཀུ་ཤུ་（苹果）དང༌། ལབ་དཀར་（白萝卜）དང༌། ལབ་དམར་（红萝卜）དང༌། ཞོག་མངར་（红薯）དང༌། ཆུ་ཀུབ་（西瓜）དང༌། ངང་ལག་（香蕉）སོགས་ཀྱི་བཅུད་ཕལ་ཆེར་པགས་པའི་ནང་དུ་ཡོད། ལྕ་ཚོད་（芹菜）ཀྱི་བཅུད་ལོ་མ་དང༌། ཚོད་སྣག་（菠菜）གི་བཅུད་ཡུ་བ་ན་གནས་པ་ཡིན།འོན་ཀྱང་མི་རྣམས་ཀྱིས་འདི་དག་ནམ་རྒྱུན་དོར་ནས་མི་བཟའ་མོད།འདི་དག་མ་ཟོས་ཚེ་ཚོད་མ་དང་ཤིང་འབྲས་ཇི་ལྟར་ཟོས་ཀྱང་ཕན་འབྲས་ཆེན་པོ་མེད་པ་ ཡིན། ཟས་བཟའ་བའི་གོ་རིམ་ཡང་གལ་ཆེ་སྟེ། མི་ཕལ་ཆེར་གྱིས་ཟས་ཟོས་པའི་རྗེས་སུ་ཤིང་ཏོག་བཟའ་བར་བྱེད་མོད།ཤིང་ཏོག་དེ་རྒྱུ་ནག་གི་ནང་ནས་བཞུ་བར་བྱ་དགོས་ཤིང༌། གལ་ཏེ་དང་པོ་ཟས་གཞན་ཟོས་ན་ཟས་དེ་དག་གིས་ཤིང་ཏོག་རྣམས་ཕོ་ཁའི་ནང་དུ་བཀག་ནས་ཡུན་རིང་སྡོད། རྒྱུ་ནག་གི་ནང་དུ་བབ་ཚེ་བཅུད་ཉམས་པར་གྱུར་ཟིན་པས་རྒྱུ་མ་སོགས་ཀྱི་ནད་སྐྱེད་བྱེད་དུ་འགྱུར་རོ།། དེའི་ཕྱིར་ཟས་བཟའ་བའི་ཐོག་མར་རམ་ཡང་ན་སྔ་ཕྱིའི་ཟས་ཀྱི་བར་བར་དུ་ཟོས་ན་བཟང༌། བཏུང་བ་ནི། ཤིང་འབྲས་ཆ་གཅིག་དང༌།ཚོད་རིགས་ཆ་གཉིས་བཅས་ཁུ་བར་བྱས་ནས་བཏུང་ན་ཤིན་ཏུ་བཟང་སྟེ།དཔེར་ན་ཀུ་ཤུ་སུམ་ཆ་གཅིག་དང་ལྕ་ཚོད་སུམ་ཆ་གཅིག   ལབ་དམར་སུམ་གཅིག་བཅས་ཁུ་བར་བྱས་ནས་དུས་ཚོད་སྐར་མ་བཅོ་ལྔའི་ནང་དུ་སྙིགས་དང་བཅས་པ་བཏུང་ན་ནད་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་ཡོད། ཅེས་ཟེར་རོ།།དེས་ན་བཤད་རྒྱུད་ལེའུ་བཅུ་དྲུག་པ་ལས།ཟས་སྐོམ་ལེགས་སྤྱད་ལུས་དང་སྲོག་འཚོ་ཞིང༌།། དམན་ལྷག་ལོག་གྱུར་ནད་སྐྱེད་འཕྲལ་སྲོག་འཇོམས།།དེ་ཕྱིར་ཟས་སྐོམ་སྦྱོར་བ་མཁས་པ་གཅེས།།ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ལུས་བདེ་ཐང་ཅན་ཞིག་འོང་བར་འདོད་ན་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་ལེགས་པར་བརྟགས་ནས་བླང་དོར་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ།བཟའ་བཏུང་ཚུལ་བཞིན་དུ་མ་སྤྱད་ན་ལུས་ལ་ནད་སྐྱེད་ལ།ཁྱད་པར་དུ་དེང་སང་མི་རྣམས་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་འདིས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལྟ་ ཅི་སྨོས། ཚེ་འདིར་ཡང་ཐ་ན་ཁ་ཟས་ཡིད་རྟོན་ཕེར་བ་ཞིག་བཟའ་རྒྱུའང་རྙེད་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བའི་ གནས་སུ་གྱུར་འདུག་སྟེ། གོང་དུ་གསོ་རིག་རབ་འབྱམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་བཞིན་དུ་བཟའ་བཏུང་ཐམས་ཅད་རྫས་ འགྱུར་གྱི་འབག་བཙོག་གིས་ཡོངས་སུ་བསླད་ནས་དུག་ཏུ་བསྒྱུར་ཟིན་པ་ཡིན།
         དེར་མ་ཟད་དུག་ལ་སྨན་ཡོད་མོད།ཤ་སོགས་ཁ་ཟས་འདི་དག་གི་ནང་དུ་སྲིན་འགོག་རྫས་སྨན་མང་པོ་བླུགས་ཡོད་པ་མིའི་ ཁོང་དུ་སོང་ནས་དེ་དག་གིས་སྨན་དྲེད་དུ་གྱུར་ནས་སྨན་གྱི་ནུས་པའང་འགོག་པས་ནད་ལ་སྨན་ཇི་ལྟར་བཏང་ཡང་སྨན་གྱི་ནུས་པ་ཐོན་མི་ཐུབ་པས་བཅོས་རྒྱུ་མེད་པའི་ནད་དུ་འགྱུར།སྔོ་ཚོད་དང་ཤིང་འབྲས་སོགས་རྫས་འགྱུར་གྱིས་བསྐྱེད་པས་ཕྱི་ནས་བལྟས་ན་མདོག་ ལེགས་ཤིང་བོངས་ཆེ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་ཡིན་ཡང་དོན་ལ་ཟས་བཅུད་མེད་ཅིང་དུག་དང་ བཅས་པ་ཡིན། ཚོང་ཁྲོམ་ཕལ་བ་ནས་ཐོན་པའི་ཚོང་རྫས་འབོར་ཆེན་ཞིག་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པའི་སྒོ་ནས་ རྫུན་བཟོ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་སྟེ། དཔེར་ན་ཕག་གི་ཚིལ་ཞག་འབོར་ཆེན་ཞིག་ཕག་ཚིལ་དངོས་བཞུས་པ་མ་ཡིན་པར་བཤས་ཁང་གི་གད་སྙིགས་སུ་བོར་བའི་ཕག་གི་ལུས་ཀྱི་སྙིགས་རོ་རྣམས་བསྐོལ་ནས་བཟོས་པ་དང༌།ཁྲོམ་གྱི་ཟས་ཁང་ཆུང་ངུ་དག་གིས་ཁ་ཟས་ཀྱི་ལྷག་སྙིགས་མང་པོ་ཟོམ་དུ་བླུགས་པ་ བསྐོལ་ནས་དེའི་ཁར་ཆགས་པའི་སྣུམ་གྱིས་ཚོད་མ་རྔོད་པར་བྱེད་པ་སོགས་ཤིན་ཏུ་ཡ་ང་བའི་བྱ་བ་དག་བྱེད་དེ། འདི་རྣམས་གསར་འགོད་པ་དག་གིས་ཐེངས་མང་པོར་རྫུན་རྐུབ་བརྟོལ་བས་མི་ཕལ་ཆེ་བས་ཤེས་པར་ཟད་ལ།ཆུ་གནས་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་དེང་སང་ཕལ་ཆེར་མིས་གསོས་པ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་མི་གཙང་བའི་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གསོ་བར་བྱེད། དེས་ན་ཆུ་གནས་འདི་དག་བཟའ་བ་ནི་དལ་བུར་རང་གིས་རང་ཉིད་གསོད་པའི་སྦྱོར་བ་བྱེད་ པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ།། དེའི་ཕྱིར་ན་ལྷ་ས་སོགས་གྲོང་ཁྱེར་འགའ་རེ་ན་གནས་པའི་བོད་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་དང་ཚོང་པ་འགའ་རེས་སྡིག་སྲིན་སོགས་ཆུ་གནས་དག་མི་ཟ་མཁན་རྣམས་ལ་མཐོང་རྒྱ་དང་ཤེས་རྒྱ་མེད་པའི་མིར་བརྩིས་ཏེ་མཐོང་ཆུང་བྱེད་ཅེས་ཐོས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡིད་མུག་པའི་གནས་ཏེ།ཁོག་ན་གནའ་དེང་གི་རིག་གནས་སྣ་གཅིག་ཀྱང་མེད་བཞིན་དུ་འབུ་སྲིན་ཟ་ཐུབ་པ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་རྒྱ་ཅན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་གླེན་རྟགས་མཐར་ཕྱིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ།ཐ་ན་ཆུ་གནས་འདི་རྣམས་རྫས་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་པས་དུག་གི་ཕུང་པོར་བྱས་ཟིན་པས་དེ་ཟ་བ་ནི་འགད་རྫས་ལྟོ་བར་གཏོང་བ་དང་འདྲ་བ་ཙམ་ཡང་མ་ཤེས་བཞིན་དུ་ད་དུང་གཞན་ཚུལ་མཐུན་གྱི་བཟའ་བཏུང་བསྟེན་པ་རྣམས་ལ་བརྙས་ཁུལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།