བོད་མིའི་བཟའ་བཏུང་ལ་རིགས་དབྱེ་ཚུལ།

རྩོམ་པ་པོ།     ཡིག་བསྒྱུར།       དུས་ཚོད།   2023-07-11   རྩོམ་ཁུངས།    མཚོ་སྔོན་བོད་ཡིག་ཚགས་པར།

    བཟའ་བཏུང་ནི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་རྗེས་ཀྱི་བྱུང་བ་ཆེས་སྔ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཡིན་པ་རྟོགས་ཐུབ་ལ། ལྷག་པར་དུ་མིའི་རིགས་ཀྱིས་རང་གི་བློ་རིག་དང་ཐབས་ཤེས། ས་ཆའི་ཐོན་ཁུངས། གནམ་གཤིས་ཚ་གྲང་། ཁོར་ཡུག་གི་ཆ་རྐྱེན་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོའི་ཐད་ཀྱི་དགེ་འཚོལ་ཉེས་སྤང་དང་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་བྱས་ཐོག་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་ཕན་པའི་དབྱེ་བ་ཕྱེ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཟས་དང་སྐོམ་ནི་སྲོག་འཛིན་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་མི་རིགས་སམ་ཡུལ་གྲུ་རང་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་འཚམ་པའི་བཟའ་བཏུང་རིགས་ཀྱི་ཕན་གནོད་སོགས་སོ་སོར་དབྱེ་བ་ཕྱེ་ཞིང་ཁམས་དང་བསྟུན་ནས་བསྟེན་ཚུལ་དང་དུས་དང་བསྟུན་ནས་འཚོལ་སྡུད། ལག་ལེན་ཁྲོད་ནས་གཡོས་སྦྱོར་བཅས་ཀྱི་བཟའ་བཏུང་རིག་གནས་དར་རྒྱས་ནས་འཐུས་ཚང་དུ་གྱུར་བ་ནི་མངོན་རྗེས་གཉིས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཞིག་གོ།

    མགྲོན་བསུའི་བཟའ་བཏུང་།

    མགྲོན་བསུའི་བཟའ་བཏུང་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ས་ཆའི་ཐོན་དངོས་གཙོ་བོ་དང་རྩིས་མཐོང་ཆེ་བ། ཞིམ་མངར་བཅུད་ལྡན་གྱི་ཤ་མར་ཐུད་གསུམ། ཇ་ཆང་སྦྲང་རྩི། ཀ་ར་བུ་རམ་སོགས་ཡིན་ལ་གེ་སར་སྒྲུང་དུ། འབྲུ་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱེ་མར། སྡེབ་སྦྱོར་མི་གཅིག་པའི་ཐུད་སྣ།ཤ་རིགས་མི་གཅིག་པའི་གཟུག་འདྲེན། ཇ་རིགས་མི་གཅིག་པའི་གར་ཁུ། ཆང་རིགས་མི་གཅིག་པའི་ཉིང་ཁུ། བཟོ་རིགས་མི་གཅིག་པའི་ཟས་སྣ། སྦྲང་གི་རིགས་སོགས་རྩི་ལས་བྱུང་བ། ཀ་ར་བུ་རམ་སོགས་བཅུད་ལས་བྱུང་བ། ཨ་མྲ་དང་རྒུན་འབྲུམ་སོགས་ཞེས་བཀོད་པ་ལས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་རྟོགས་ཐུབ། ཡང་བོད་མི་རྣམས་ས་གང་ཡིན་དང་དུས་ནམ་ཡིན་ཡང་ཟས་ཕུད་དང་ཇ་ཕུད། ཆང་ཕུད་སོགས་རང་གིས་བཀུར་བའི་ལྷ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་མཆོད་པས་མཆོད་པའི་བཟའ་བཏུང་ཞེས་དང་། གཞན་སྐྱེས་བུ་རབ་འབྲིང་མཆོག་དམན་སུ་ཡིན་རུང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ན་ཡུལ་མི་གཞན་དག་ལ་ཟས་འདྲེན་ཇ་འདྲེན་གྱིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཞིག་སྤེལ་སྲོལ་ཡོད།

    བཟའ་བཏུང་གི་རིགས་དབྱེ།

    སྤྱིར་བོད་ཀྱི་བཟའ་བཏུང་གི་རིགས་ལ་རུས་གསོ་ནུས་ཅན་སྐྱུར་གྱི་རིགས་དང་། ཤ་གསོ་ནུས་ཅན་མངར་བའི་རིགས། དབུགས་གསོ་ནུས་ཅན་ཁ་བའི་རིགས། ཁྲག་གསོ་ནུས་ཅན་ལན་ཚྭའི་རིགས་སོགས་སྨན་གྱི་ནུས་པ་ཅན་དང་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ལྟར་རྟེན་འབྲེལ་ཅན་གྱི་རིགས། མཚོན་དོན་ཅན་གྱི་རིགས་སོགས་མང་བས་བརྗོད་པར་དཀའ་ཡང་གོ་བདེ་འཛིན་བདེ་ཡི་ཕྱིར་དུ་སྡེ་ཚན་ཁག་བཅུ་ཙམ་ལ་ཕྱེ་སྟེ་རྣམ་གྲངས་ཙམ་བརྗོད་ན།

    བཏུང་བའི་རིགས།

    ཆུ་ཁོལ། ཇ་ཐང་། སིལ་ཇ། ཇ་བསྲུབས་མའམ་དཀྲུགས་ཇ། འོ་མ། ནས་ཆང་། གྲོ་ཆང་། འབྲས་ཆང་། རྒྱན་ཆང་། ཆང་རག སེང་ལྡེང་། སྟར་བུ་སོགས་ཡིན་ལ། འདིར་བཤད་པའི་བཏུང་བའི་རིགས་ནི་ཆང་རིགས་ལས་གཞན་དག་ནི་བསྐོལ་ནས་བཏུང་བའི་རིགས་ཡིན།

    འབྲུ་དང་ཕྱེའི་རིགས།

    ནས་ཡོས། ནས་རྩམ། གྲོ་ཡོས། གྲོ་རྩམ། ཡུག་རྩམ། སྲན་བས། སྲན་ཕྱེ། རམ་རྩམ། ཡོས་མར། གྲོ་མའི་རྩམ་པ། གྲོ་མའི་ཟན། ཀླུ་གོར། གཡིས་གོར། འོ་རྩམ། ཞོ་རྩམ། དར་རྩམ། སྐྱ་སྲབ། ཟར་རྩམ། མར་རྩམ། ཐལ་གོར། ལྕགས་གོར། ཅོང་རྡོག འབའ་གོར། གོ་དམར། གོ་རེ་ཆུ་བརྫེས་སོགས་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ཡོས་དང་རྩམ་པའི་རིགས་མ་གཏོགས་གཞན་དག་ནི་བཙོ་བའམ་བསྲེགས་ནས་བཟའ་བའི་རིགས་སོ།།

    གཡོས་བསྐོལ་ཐུག་པའི་རིགས།

    གྲོ་ཚགས སྐྱ་ཐུག སྐུར་ཐུག ཤ་ཐུག འོ་ཐུག སྲས་ཐུག གྲོ་ཐུག བག་ཐུག འབྲས་ཐུག ཕྱེ་ཐུག(འཐེན་ཐུག་དང་བདལ་ཐུག)སྲན་ཐུག ཡུང་ཐུག (ཨ་མདོའི་ཁ་སྐད་དེ་ཞོག་ཁོག་ལ་ཟེར)ལ་ཐུག གྲོ་མའི་ཐུག་པ། སེར་ཤའི་ཐུག་པ། ཟྭ་ཐུག ནུབ་སེར། ཕྱེ་ཉོག ཟར་ཉོག སྲན་ཉོག འོ་ཉོག འབྲས་ཉོག མར་ཉོག བྲ་ཉོག གཡིས་ཉོག ཡུང་ཉོག་སོགས་ཡིན།

    སྣུམ་སྦྱོར་མར་ཁུའི་རིགས།

    གྲོ་མ་མར་ཁུ། འབྲས་སིལ་མར་ཁུ། བག་ཚ་མར་ཁུ། གྲོ་ཕྱེ་མར་ཁུ། བསྙལ་ཟན་མར་ཁུ། ཁྲག་ཤ་མར་ཁུ་སོགས་ཡིན། འདི་རྣམས་མར་ཁུ་ཁོ་ནའི་རྟ་བྱས་པའི་ཟས་རིགས་ཡིན་སྟབས་མར་ཁུའི་རིགས་ཞེས་བཏགས་པ་མ་གཏོགས། ནང་གསེས་སྔོ་སྨན་དང་འབྲུ་རིགས།དཀར་རིགས། དམར་རིགས་བཅས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ཤེས་དགོས།

    ཐུད་ཞུན་གྱི་རིགས།

    གྲོ་ཐུད། སྲན་ཐུད། སྐྱ་རེད། སྔོ་ཐུད། སྐྱུར་ཐུད། གྲོ་མའི་ཐུད། རང་ཐུད། ཕྱུར་ཐུད་བཅས་ཡིན། ཐུད་ཅེས་པ་ནི་འདོད་རྒྱལ་དུ་བཏགས་པའི་མིང་ཞིག་ཡིན་ལ་འདིའི་ཁོངས་ཀྱི་སྐྱུར་ཐུད་ཅེས་པ་དེ་ཞོའམ་འོ་མའི་སྤྲིངས་མ་ཆུར་སིམ་པ་ན་སྐྱུར་ཐུད་ཅེས་པ་མཉམ་དུ་ཁྲུས་པ་ཕུད། གཞན་རྣམས་ནི་མར་གྱིས་སྦྲུས་ཏེ་བཟོས་པ་ཡིན།

    དཀར་ཟས་ཀྱི་རིགས།

    འོ་སྐམ། འོ་སྤིས། འོ་སྐྱོ། སྤྲི། ཞོ། འོ་ཞོ། དར་ཞོ། བུར་ཞོ། རྩམ་ཞོ། ཞོ་ཕྱུར།ཞོ་འབྲས། ཞོ་གྲོ་མ། ད་ར། ཕྱུར་རློན། ཕྱུར་ཁུ། སྐྱ་ཕྱུར། སྔོ་ཕྱུར། རམ་ཕྱུར། མར་སེར་སོགས་མང་དུ་མཆིས། འདི་དག་གི་རྩ་བའི་རྒྱུ་ནི་འོ་མ་ཁོ་ན་སྟེ་དེ་ལའང་རློན་དང་བསྐོལ། བསྐམས། བསྲུབས། འཐག་སོགས་བྱས་པ་ལ་དཀར་གྱི་ངོ་བོ། རོ་བཅུད། བྲོ་བ་སོགས་མི་འདྲ་བ་སྣ་མང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཟོ་ཐུབ་པའི་ཁར་ད་དུང་རྩམ་སྐྱ་དང་ནས་ཡོས། འབྲས། གྲོ་མ། རམ་རྩམ་སོགས་བསྲེས་པས་དེ་དག་གི་རོ་བཅུད་དང་བྲོ་བ་སོགས་ཁྱད་པར་བ་མངོན་ཐུབ་བོ། །

    དམར་ཟས་ཀྱི་རིགས།

    ནོར་ཤ ལུག་ཤ ར་ཤ ཕག་ཤ ཚིལ་བུ། ཤ་བཙོས་མ། བསྲེགས་ཤ བརྔོས་ཤ འཁེང་ཤ ཤ་སྐམ། ཤ་རྙིང་། གྲོད་ཤ ཤ་རྩམ། ཤ་འབྲས། ཤ་ཁུ། ཤ་མིག ཚིལ་གོར། ཞག་རྩམ། གཡོས་རྒྱུ། ཁྲག་རྒྱུ། མཆིན་རྒྱུ་སོགས་ཡིན། དམར་གྱི་རིགས་འདི་དག་ལ་ཤ་ཁྲག་རུས་པ་ཞག་ཚིལ་དང་ནང་ཁྲོལ་དོན་སྣོད་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་ཞོར་ཟས་སྔོ་ཚོད་རིགས་དང་མཉམ་བསྲེས་གཡོས་སྦྱོར་བྱས་ནས་བཟའ་སྟངས་ཤིན་ཏུ་མང་ཡང་འདི་ཙམ་གྱིས་འཐུས་པར་བྱས་སོ།།

    ཞོར་ཟས་དང་སྔོ་ཚོད་ཀྱི་རིགས།

    ཉུང་རློན། ཉུང་སྐམ། ཉུང་སྲེག ལ་ཕུག ཞོག་ཁོག པད་ཁ། བྲ་བོ། གོ་ལོ།ཉུང་ལོ། སྒོག་པ། ཀུན་དོང་། ཀེའུ། ཤ་མོ། སེར་ཤ དམར་ཤ ནག་ཤ ཀ་ཀོ་ལ། ལྕུམ། ཀ་ལི། སུར་པན། སེ་ཐོག སྟར་ཐོག གཡེར་མ། གཡེར་ལོ། རྒུན་འབྲུམ། ཀུ་ཤུ། ཁམ་བུ། སྟར་ཁ། མི་རྒན་རྣ་མཆོག ངང་ལག་སོགས་ཡིན།

    མངར་ཟས་ཀྱི་རིགས།

    བུར་དཀར། བུར་སེར། བུར་ནག རྡོ་ཀ་ར། བྱེ་མ་ཀ་ར། ཀ་ར་ནག་པོ། ཁ་ཆེ་ཕྱེ་རིལ། སྦྲང་རྩི་སོགས་ཡིན།

    ཐུམ་ཟས་ཀྱི་རིགས།

    དབུས་སྐད་དུ་མོག་མོག་དང་ཨ་མདོའི་རོང་སྐད་དུ་ཚོད་མ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། ཤ་ཚོད།ཀེའུ་ཚོད། ཡུང་ཚོད། མར་ཚོད། ལ་ཚོད། ཀ་ར་ཚོད་མ། ཚིལ་གྱི་ཚོད་མ། ར་སྒོག་ཚོད་མ། གོ་ཚོད་སོགས་ལྡུམ་ཚོད་ཀྱི་རིགས་དང་ནང་སྙིང་སྣ་ཚོགས་ཅན་གྱི་ཆུ་ཚོད(དབུས་གཙང་དུ་བོང་རྣ)སོགས། ད་རུང་བང་མ་དང་རླུང་བཅོས་ལ་ཕན་པའི་དབུགས་ལམ་སོགས་ཡོད་དོ། །